ست سرم (IV Set یا Infusion Set) یکی از تجهیزات پزشکی است که برای تجویز مایعات، داروها یا خون به بیماران از طریق ورید استفاده می‌شود. این دستگاه معمولاً در محیط‌های بالینی مانند بیمارستان‌ها، کلینیک‌ها و مراکز درمانی به کار می‌رود. ست‌های سرم به عنوان یکی از اجزای اصلی در درمان‌های خودسرم‌گیری و تزریقات وریدی شناخته می‌شوند.
اجزای ست سرم:
لوله‌ها: لوله‌های انعطاف‌پذیر و شفاف که مایعات را از کیسه سرم به بدن بیمار منتقل می‌کنند. این لوله‌ها معمولاً از مواد پزشکی ایمن و مناسب برای استفاده در امور پزشکی ساخته شده‌اند.
کیسه سرم: این کیسه معمولاً از پلاستیک یا مواد مشابه قابل انعطاف ساخته شده و شامل مایعاتی مانند نمک، شکر، دارو یا سایر مایعات مورد نیاز درمانی است.
کاتتر یا سوزن: سوزنی که به انتهای لوله متصل می‌شود و به ورید بیمار وارد می‌شود. این سوزن معمولاً طراحی خاصی دارد تا کمترین آسیب را به بافت‌ها وارد کند.
فلومتر یا کنترل جریان: این قسمت کمک می‌کند تا جریان مایع به بدن بیمار با دقت کنترل شود و از بروز عوارضی نظیر Overinfusion (مثلاً تزریق بیش از حد) جلوگیری کند.
فیلتر: بعضی از ست‌های سرم دارای فیلترهایی هستند که به جداسازی ذرات معلق و جلوگیری از ورود آنها به بدن بیمار کمک می‌کنند.
کاربردهای ست سرم:
- تجویز مایعات: مایعات نمکی، شکر، و سایر مایعات برای جبران کمبود مایعات در بدن بیماران.
- تجویز داروها: داروهایی که نیاز به تزریق وریدی دارند، مانند آنتی‌بیوتیک‌ها یا داروهای شیمی‌درمانی.
- تغذیه وریدی: در برخی موارد، ست سرم برای تأمین مواد مغذی به بیماران استفاده می‌شود.
- انتقال خون: در برخی شرایط می‌توان از ست سرم برای تجویز خون یا فرآورده‌های خونی استفاده کرد.
مزایا:
- سرعت عمل: تجویز مایعات و داروها از طریق ورید بسیار سریع‌تر از روش‌های دیگر مانند خوراکی است.
- دقت در کنترل دوز: استفاده از فلومترها و کنترل‌های دقیق، امکان دقت بالای در دوزدهی را فراهم می‌کند.
- راحتی بیمار: به ویژه در شرایطی که بیمار نمی‌تواند مایعات یا داروها را به شکل خوراکی مصرف کند.
نکات ایمنی:
- استریل بودن: ست‌های سرم باید استریل باشند تا از ورود عفونت به بدن بیمار جلوگیری شود.
- توجه به نشانه‌های عوارض: پزشکان و پرستاران باید به هرگونه علامت ناهنجار (مانند ورم، درد یا قرمزی در محل تزریق) توجه کنند.
- کنترل جریان: جریان مایع باید با دقت کنترل شود تا از بروز عوارضی نظیر Overinfusion جلوگیری شود.
در نهایت، ست سرم ابزاری حیاتی در پزشکی است که برای درمان‌ها و تجویزهای وریدی استفاده می‌شود و انجام صحیح آن می‌تواند تأثیر زیادی در بهبود وضعیت بیمار داشته باشد.
